Najwyższy szczyt to Maja e Jezercës (2694 m n.p.m.)
Na Bałkanach położone są tajemnicze lecz wysokie i rozległe Góry Dynarskie. Wysokości ich najwyższych szczytów przekraczają 2500 m n.p.m. To trzeci najdłuższy łańcuch górski Europy – po Alpach i Górach Skandynawskich. Pięknie położone wchodzą do Morza Adriatyckiego, a wybrzeże Dalmatyńskie w Chorwacji z licznymi wyspami to część fałdowania tych gór. W miejscowych kanionach powstał nie jeden western europejskiej produkcji. Przedstawiamy charakterystykę Gór Dynarskich i najciekawsze szlaki przez nie prowadzące.
Góry Dynarskie – położenie
Góry Dynarskie, nazywane również Alpami Dynarskimi są łańcuchem górskim na Półwyspie Bałkańskim i ciągną się z północnego zachodu na południowy wschód przez około 600 km wzdłuż wschodniego wybrzeża Morza Adriatyckiego. Położone są na terenie aż siedmiu państw, którymi są: Słowenia, Chorwacja, Bośnia i Hercegowina, Serbia, Czarnogóra, Kosowo i Albania. Najwyższy szczyt to Maja e Jezercës (2694 m n.p.m.), znajdujący się w Górach Północnoalbańskich. Nazwa pochodzi od pasma Dinara, z najwyższym szczytem Veliki Troglav (1913 m n.p.m.). Pomimo, że bywają nazywane Alpami Dynarskimi, nie są częścią Alp. Łańcuch górski ciągnie się
Góry Dynarskie – geografia i geologia
Łańcuch górski ciągnie się od podnóża Alp Julijskich na północy, od których oddzielają je dolina rzeki Socza oraz jej dopływu, Idrijca, wzdłuż wybrzeża Morza Adriatyckiego oraz doliny Sawy. Góry Dynarskie to teren wysoko wyniesiony ponad dwie depresje – basen Adriatyku oraz Kotlinę Panońską. Wschodni kraniec pasma wyznaczają doliny rzek: Drin – Pećka Bistrica – Wielka Morawa. Północna część gór jest węższa i relatywnie niższa. Nad Adriatykiem góry opadają gwałtownie i stromo do morza – zewnętrzną część gór stanowi wybrzeże dalmatyńskie, zaś śródlądowe stoki opadają stopniowo ku Kotlinie Panońskiej.
Góry Dynarskie zostały sfałdowane w czasie orogenezy alpejskiej. Ich strefę zachodnią budują głównie wapienie mezozoiczne i eoceńskie, jest ona zdominowana przez rozległe płaskowyże. Natomiast ich część wschodnia zbudowana jest z paleozoicznych oraz mezozoicznych skał osadowych: piaskowców, łupków ilastych, wapieni, a także ze skał częściowo zmetamorfizowanych i poprzecinanych intruzjami – przede wszystkim granitoidów.
Góry Dynarskie dzielą się na trzy główne części: część północno-zachodnia z najwyższym szczytem Veliki Snežnik (1796 m n.p.m.), część centralna, gdzie najwyższy szczyt to Pločno (2228 m n.p.m.) i część południowo-wschodnia z najwyższym szczytem całych Gór Dynarskich: Maja e Jezercës (2694 m n.p.m.). Oprócz wyżej wymienionych części w Górach Dynarskich wyróżnia się sześć podgrup: Pasmo Vranicy, Góry Fliszowe, Pasmo Podrinje, Avala, Pasmo Stari Vlah i Raška oraz Pasmo Nadmorskie.
Góry Dynarskie – flora i fauna
Pod względem przyrodniczymi Góry Dynarskie są bardzo zróżnicowane, wyróżnia się tu trzy główne strefy roślinne: nadmorską, górską i kontynentalną. Roślinność wybrzeża jest uboga, rośnie na skałach – spowodowane jest to nie tylko przez warunki klimatyczne, lecz również na skutek wypasu kóz i owiec. Strefa górska to przewaga obszarów trawiastych, rzadziej zdarzają się lesiste, mocno reprezentowana jest to flora alpejska, m.in: szarotka alpejska, skalnica oraz dzwonek. Z kolei część kontynentalna to głównie lasy bukowe i sosnowe, lecz występują tam również jodły i świerki. Fauna też jest tu zróżnicowana, występują gatunki endemiczne. Żyją tu niedźwiedzie, wilki, lisy, jelenie, kozice, dziki, a także węże, jaszczurki.
Parki narodowe w Górach Dynarskich
Ta różnorodność typów krajobrazu oraz flory i fauny sprawiła, że powstały tu liczne parki narodowe. W Albanii znajdują się Park Narodowy Valbona i Park Narodowy Thethi. W Bośni i Hercegowinie są z kolei Park Narodowy Kozara, Park Narodowy Sutjeska i Park Narodowy Una. W Czarnogórze natomiast znajdują się: Park Narodowy Tara, Park Narodowy Lovćen, Park Narodowy Jeziora Skadar, Park Narodowy Biogradska Gora i Park Narodowy Durmitor. W Chorwacji urządzono: Park Narodowy Kornati, Park Narodowy Mljet, Park Narodowy Krka, Park Narodowy Welebitu Północnego, Park Narodowy Paklenica, Park Narodowy Jezior Plitwickich oraz Park Narodowy Risnjak.
Najciekawsze szlaki Gór Dynarskich
Pośród pasm górskich i dolin Gór Dynarskich poprowadzono wiele szlaków – zarówno pieszych, jak i rowerowych Oto kilka najciekawszych tras trekkingowych w najwyższych górach Bałkanów i jednych z najbardziej malowniczych w całej Europie. Godna polecenia jest zwłaszcza Via Dinarica, która składa się z trzech – równoległych do siebie części.
Via Dinarica – szlak biały
Część biała obejmuje jedne z wyższych pasm Gór Dynarskich. Najwyższy punkt tego szlaku to szczyt Dinara – najwyższy szczyt górski Chorwacji. To dosyć trudny szlak, który może być ciekawym wyzwaniem, dlatego polecany jest przede wszystkim osobom, które mają doświadczenie w wyprawach górskich – na wędrowców czekają niesamowite widoki, ale również sporo trudności. Należy zaznaczyć, iż w porze zimowej trudność szlaku wzrasta, gdyż najwyższe partie gór pokrywa śnieg.
Via Dinarica – szlak zielony
Via Dinarica – część zielona obejmuje wewnętrzne partie Gór Dynarskich. To najbardziej dzika, nienaruszona i w pełni naturalna trasa. Wiedzie przez tereny kontynentalne, a szczególne wrażenie robi wodna odsłona tej części szlaku – górskie rzeki tworzą niesamowite kaniony z kaskadami monumentalnych wodospadów. Znajdują się tu dwa najwyższe wodospady Chorwacji: wodospad potoku Curka na Zelenim virze oraz wodospad Plitvice na Jeziorach Plitwickich. To szlak, który nie przysparza dużych trudności technicznych, a przy tym oferuje piękne widoki.
Via Dinarica – szlak niebieski
Niebieska część Via Dinarica biegnie wzdłuż wybrzeża Morza Adriatyckiego. Co ciekawe łączy cztery chorwackie wyspy, a do tego prowadzi przez trzy parki narodowe i schodzi do kanionów rzek: Zrmanja i Cetina. Trasa wytyczona została przez najdłuższe z mostów w Chorwacji, a także przez liczne obszary krasowe oraz historyczne – zabytkowe miejsca. Niebieska część szlaku przez Góry Dynarskie polecana jest dla wszystkich. Nie ma tu wymagających fragmentów, bez problemu można ją pokonać spacerowym tempem.
Marek Lonta
