Kiedy staniemy przed schroniskiem nad Morskim Okiem, obok Mnicha i Mięguszowieckiego Szczytu Wielkiego dostrzeżemy fragment szczytu należącego do głównej grani Tatr. Mowa tu o Cubrynie. Na jej dalszej linii- grani leży Zadni Mnich i jest on oddzielony od niej, Przełączką pod Zadnim Mnichem. Widok ten zasłania charakterystyczny wierzchołek samego Mnicha.

Cubryna (2376 m n.p.m.)
(słow. Čubrina, węg. Csubrina)

Lokalizacja:

Cubryna jest zlokalizowana nad Doliną za Mnichem i Doliną Rybiego Potoku od północy, Doliną Hińczową od południowego wschodu (część Doliny Mięguszowieckiej) oraz Doliną Piarżystą od południowego zachodu.

Szczyt ten, to ważny punkt zwornikowym głównej grani Tatr. W stronę południowo-zachodnią odchodzi bardzo duża i ciekawa grań boczna, gdzie usytuowane są m.in.:
-Cubrynka;
-Koprowy Wierch;
-Hruby Wierch;
-Krywań.

W kierunku Morskiego Oka z Cubryny schodzą trzy pochyłe i piarżyste tarasy o urwistych brzegach. Są one uznawane za jedne z najpiękniejszych w Tatrach:
-poniżej Hińczowej Przełęczy – Wielka Galeria Cubryńska, położona na wysokości ok. 2080–2200 m;
-powyżej Mnichowego Żlebu – Mała Galeria Cubryńska, położona na wysokości ok. 1990–2330 m;
-nieco wyżej położona – Zadnia Galeria Cubryńska (2080–2150 m).

Co ciekawe, jest to najwyżej położona w Tatrach dolina i znajduje się tam położony najwyżej po polskiej stronie Tatr naturalny zbiornik wody – Zadni Mnichowy Stawek(ok. 2072 m).
Z racji swojego położenia i stosunkowo słabej dostępności promieni słonecznych, nawet późnym latem zalega na owych galeriach śnieg. Pierwszym szczytem na tej grani jest Cubrynka.
Z góry, Cubryna najokazalej wygląda z pobliskich szczytów (np. Mięguszowieckiego Szczytu).

Zdjęcie robione od strony Doliny Cichej Liptowskiej, na ostatnim planie w tle widoczny po lewej Mięguszowiecki Szczyt Wielki, a po prawej Cubryna
Zdjęcie robione od strony Doliny Cichej Liptowskiej, na ostatnim planie w tle widoczny po lewej Mięguszowiecki Szczyt Wielki, a po prawej Cubryna, fot. www.portalgorski.pl 

Wspinanie:

Wyróżnić można tu ściany:
-północno-zachodnią (ok. 200 m);
-północno-wschodnią (ok. 775-850 m);
-południowo-zachodnia (ok. 350 m).

Turystyka:

Szczyt ten nie jest dostępny dla turystów. Wchodzą na niego jednak wprawni turyści wysokogórscy. Najłatwiejsza droga na Cubrynę chociaż nie przedstawia dużych trudności technicznych, ale jest nieco zawikłana. Ponieważ nie prowadzą na nią szlaki turystyczne, wymagana jest dobra znajomość topografii i orientacja w terenie. Jest to łatwa technicznie droga (0+) o nazwie Droga Ludwika Chałubińskiego. Inną możliwością jest droga na szczyt znad Wielkiego Hińczowego Stawu. Też łatwo. Skala trudności wejścia to 0+.

W centralnym punkcie Cubryna widoczna z Koprowego Wierchu

W centralnym punkcie Cubryna widoczna z Koprowego Wierchu, fot. www.portalgorski.pl

Historia:

Pierwszego wejścia dokonali Karol Podhalański wraz z dwoma przewodnikami- Kazimierz Bednarz i Jan Fedra (6 wrzesień 1884). Zimą natomiast jako pierwsi szczyt osiągnęli István Lanfer oraz Endre Maurer (24 marca 1913). Wierzchołek Cubryny jest mocno „postrzępiony”, stąd dawna nazwa szczytu Czubryna, Czubrzyna (od słowa czupryna)- z gwary podhalańskiej. Cubryna jest punktem europejskiego działu wód, a także miejscem gdzie spotykają się trzy krainy:
-Podhale;
-Liptowa;
-Spisz.

U podnóża grzbietów górskich zbiegających się na Cubrynie leżą też trzy doliny tatrzańskie:
-Rybiego Potoku;
-Mięguszowiecka (Mengusovská dolina);
-Ciemnosmreczyńska (Temnosmrečinská dolina).

Według niektórych geologów, w grani północno-zachodniej kopalnia antymonitu („szpiglasu”) działająca już od końca XVIII w. Antymonit to bardzo pospolity minerał z grupy siarczków. W całej zresztą okolicy da się odnaleźć pojedyncze jego ślady. Warto wspomnieć też, iż w okolicach Cubryny stwierdzono występowanie mietlicy alpejskiej, skalnicy odgiętolistnej, bylicy skalnej, ukwapu karpackiego i warzuchy tatrzańskiej. Są to gatunki roślin, które w Polsce występują tylko w Tatrach i to w niewielu tylko miejscach.

Hińczowa Przełęcz (2323 m n.p.m.)
(słow. Hincovosedlo, niem. Hinzenseescharte, węg. Hincói-hágó)

Jest bardzo wysoką przełęczą i leży w grani głównej Tatr, pomiędzy Cubryną, a Mięguszowieckim Szczytem Wielkim.
Na przełęcz nie prowadzą żadne znakowane szlaki turystyczne. Hińczowa Przełęcz jest jednak ważna dla taterników. Wejście na nią z dolin położonych poniżej nie stanowi problemów technicznych. Droga ta jest jednak dość długa. I właśnie dlatego nie była ona wykorzystywana jako połączenie Doliny Rybiego Potoku z Doliną Hińczową (Hincova dolina). Z Przełęczy Hinczowej prowadzą ścieżki na sąsiadujące z nią szczyty.

Widok znad Wielkiego Stawu Hińczowego, w tle patrząc od lewej widoczne są kolejno: Cubryna, Hińczowa Przełęcz ...

Widok znad Wielkiego Stawu Hińczowego, w tle patrząc od lewej widoczne są kolejno: Cubryna, Hińczowa Przełęcz, Mięguszowiecki Szczyt Wielki, Mięguszowiecka Przełęcz Wyżnia, Mięguszowiecki Szczyt Pośredni, Mięguszowiecka Przełęcz pod Chłopkiem (razem z chłopkiem) oraz fragment Mięguszowieckiego Szczytu Czarnego, fot. www.portalgorski.pl


Powyżej Hińczowej Przełęczy, w zachodniej grani Mięguszowieckiego Szczytu, znajduje się Mięguszowiecka Turniczka (ok. 2360 m). Jest to pierwsza od strony przełęczy, wyraźnie górująca nad granią turnia. Sama Hińczowa Przełęcz rzadko bywa obierana jako cel wspinaczki. Jej atrakcyjność rośnie natomiast w sprzyjających warunkach zimowych. Droga “na wprost” (na wprost ze Schroniska nad Morskim Okiem) daje możliwości bardzo przyjemnego wspinania w twardym i często zlodzonym śniegu. Sceneria przypomina wtedy prawdziwe “alpejskie” klimaty, co w połączeniu z dość długim zejściem przez Galerie Cubryńskie urasta trochę do rangi “śnieżnego tatrzańskiego klasyku”.
Latem, jako pierwsi Przełęcz zdobył Ludwik Chałubiński, Wojciech Roj i Maciej Sieczka (28 czerwca 1877). Zimą natomiast byli to István Laufer, E. Maurer (24 marca 1913).

Bartosz Michalak

Źródła:

- Tatrywysokie- przewodniktaternicki, W. H. Paryski, Warszawa 1984;
- WielkaEncyklopediaTatrzańska, Z. i W Paryscy, Poznań 2004;
- “Najpiękniejszeszczytytatrzańskie”, J.Kurczab, M.Wołoszyński, Warszawa 1991;
- TatryPolskie- przewodnik, J. Nyka, Latchoczew 2002;
- NieznaneTatry, L. Jaćkiewicz, Kraków 2010.