Jednym z łatwiejszych i często wybieranych na sam początek turystycznych „eskapad” w Tatrach Wysokich jest właśnie szlak wiodący z Doliny Pięciu Stawów Polskich do Morskiego Oka, popularnie nazywany „szlakiem przez Świstówkę”. Szlak zapewnia  wspaniałe tatrzańskie widoki i biegnie zboczami Opalonego Wierchu...

Opalony Wierch (2115 m n.p.m. i 2105 m n.p.m.)

OPALONY m

 Opalony Wierch i Marchwiczna Przełęcz wznoszące się nad taflą Morskiego Oka, fot. Anna Kwinta

Położenie:

Jest szczytem o dwóch wierzchołkach (2115 m n.p.m. i 2105 m n.p.m.). Leży w długiej północno-wschodniej grani Szpiglasowego Wierchu w polskich Tatrach Wysokich. Od wierzchołka Miedzianego oddziela go Marchwiczna Przełęcz (2055 m n.p.m.). Z niższego (północnego) wierzchołka odchodzą dwie granie, które obejmują dolinę Świstówka Roztocka (Świstówkę). Krótsze ramię, odchodzące w kierunku Doliny Pięciu Stawów Polskich, zakończone jest Świstową Czubą (1764 m). Prawa grań, mająca długość ok. 3,0 km tworzy trawiasty grzbiet Opalonego. Grań zakończona jest Roztocką Czubą (1426 m n.p.m.), niewielkim zalesionym szczytem górującym nad Wodogrzmotami Mickiewicza. Zbocza góry poprzecinane są licznymi żlebami, którymi schodzą potężne lawiny. Największe z nich to Głęboki Żleb, Żleb Żandarmerii i Biały Żleb.

Turystyka:

Przez stoki Opalonego Wierchu prowadzi niebieski szlak turystyczny, łączący Dolinę Rybiego Potoku z Doliną Pięciu Stawów Polskich. Szlak turystyczny (nazywany głównie „szlakiem przez Świstówkę”), przecinając żleby, prowadzi zboczem Opalonego na położoną na jego grzbiecie rówień zwaną Równią nad Kępą lub Wolarnią (1706 mn.p.m..) poczym schodzi na dno Świstówki Roztockiej, by znów wznieść się pod wierzchołek Świstowej Czuby, skąd schodzi się przez Niżnią Kopę i brzegiem Przedniego Stawu do schroniska w Dolinie Pięciu Stawów Polskich. 
Szlak nie powoduje dużych trudności, ale zimą jest niebezpieczny z uwagi na wysokie zagrożenie lawinowe (stąd zimą najczęściej jest zamknięty).
Do 1958 r. szlak ten prowadził w sąsiedztwie przepaści, ale zmieniono jego przebieg, odsuwając od Siodła w kierunku Kopy i tym samym oddalając od urwisk.

 

OPALONY22 m

 Panorama z Rysów – na pierwszym planie od prawej widoczny Opalony Wierch, Marchwiczna Przełęcz, Masyw Miedzianego, Szpiglasowa Przełęcz i Szpiglasowy Wierch, po lewej zacieniony masyw Mięguszowieckich Szczytów, fot. Anna Kwinta

Historia i ciekawostki:

Szczyt ten był od dawna odwiedzany przez górali. Nazwę odnotowywano już w XVIII w. 
Nieznane jest pierwsze wejście turystyczne latem. Najstarsze odnotowane wejście zimowe – podczas przejścia granią na Miedziane – Henryk Bednarski, L. Michalski (17 kwietnia 1911 r.)
Miedziane i Opalony Wierch znajdują się na obszarze ochrony ścisłej. Są ostoją kozic i miejscem występowania niedźwiedzi. Nazwa Opalone była używana już w XVIII wieku.
Z rzadkich roślin występują tu skalnica odgiętolistna i saussurea wielkogłowa – gatunki w Polsce występujące tylko w Tatrach i to na nielicznych stanowiskach. Jest także również rzadka sosna drzewokosa (mieszaniec sosny zwyczajnej z kosodrzewiną).

Marchwiczna przełęcz (2055 m n.p.m.)

Jest to szeroka przełęcz, która rozdziela wierzchołek Miedzianego od Opalonego Wierchu, w długiej, północno-wschodniej grani Szpiglasowego Wierchu i oddziela Dolinę Pięciu Stawów Polskich od Doliny Rybiego Potoku w Tatrach Wysokich.
Poniżej przełęczy nad brzeg Morskiego Oka schodzą trzy żleby. Najbardziej na północ położony jest Marchwiczny Żleb, obok znajduje się schodzący z siodła przełęczy Urwany Żleb, który sąsiaduje z Szerokim Żlebem (poniżej stoków Miedzianego). Marchwicznym Żlebem schodzą w zimie potężne lawiny załamujące lód na Morskim Oku.
Przełęcz należała do terenów pasterskich i była znana pasterzom od dawna. Od strony Morskiego Oka znajduje się tutaj szeroki upłaz- tzw. Marchwiczne (górale wymawiali „Marficne”). Niegdyś był on wypasany (tereny Hali Morskie Oko). Porastała go marchwica pospolita (Mutellina purpurea) i od niej to pochodzi nazwa tego upłazu. Od nazwy upłazu natomiast nazwa przełęczy.
Dla turystów przełęcz stanowiła łatwy dostęp od strony Morskiego Oka do wznoszących się nad nią szczytów. Obecnie niedostępna dla turystyki.

{youtube}GR5V3QyaPTo{/youtube}

Bartosz Michalak

Źródła:


- Wielka Encyklopedia Tatrzańska, Z. i W Paryscy, Poznań 2004;
- Tatry Polskie- przewodnik, J. Nyka, Latchoczew 2002;