Wyniosły, strzelisty szczyt w 7-kilometrowej grani rozdzielejącej doliny Wielicką i Staroleśną.

Staroleśny Szczyt (2476 m n.p.m.) (także krótko Staroleśna, dawniej również Staroleśniański Szczyt, słow. Bradavica, niem. Warze, węg. Bibircs)

Jest szczytem wybitnym. Posiada cztery wierzchołki.

Jest położony na terenie Słowacji, w bocznej grani odchodzącej na południowy wschód od grani głównej.

Kulminację Staroleśnego Szczytu tworzą dwie pary turni, układające się w dwa bloki szczytowe, oddzielone znacznym wcięciem Klimkowych Wrótek:
-zachodnia- jako niższa para turni,
-niemal monolityczny blok szczytowy o kierunku północny zachód.

Należy tu zatem wymienić:
-Pawłową Turnię,
-Kwietnikową Turnię,
-Klimkową Turnię,
-Tajbrową Turnię.

Widok ze Sławkowskiego Szczytu, autor: Jerzy Opioła, źródło: wikipedia

Dwie ostatnie upamiętniają Klimka Bachledę i Jana Bachledę Tajbra- pierwszych zdobywców szczytu.
Za najwyższy i główny wierzchołek masywu uważa się Klimkową Turnię (ale dokładna hierarchia wysokości turni szczytowych masywu wciąż nie jest w literaturze jednoznaczna).

W Staroleśnym Szczycie schodzą się trzy granie, przy czym zwornik znajduje się w zachodnim bloku szczytowym, w pobliżu Pawłowej Turni.

Turystyka i wspinanie:

Na wierzchołek nie prowadzi żaden znakowany szlak turystyczny. Dostępny jest on tylko dla doświadczonych bardzo turystów. Zalecane jest posiadanie liny i odpowiednich umiejętności.

{youtube}ZBvWRVQbUeY{/youtube}

Szczyt osiąga się wtedy na dwa możliwe sposoby (ale każdy ma swój początek w Dolinie Wielickiej).
Gdy chodzi o drogi taternickie, znajdziemy je:
-na lewym filarze półocno-zachodniej ściany (od strony Doliny Staroleśnej),
-na środku prawej kulisy południowo-wschodniej ściany (od stroy Doliny Sławkowskiej),
-na zachodniej ścianie (od strony Doliny Wielickiej),
-środkową depresję południowo-zachodniej ściany Wielkiej Granackiej Baszty prowadzi droga Galfy'ego,
-prawą część południowo-zachodniej ściany Wielkiej Granackiej Baszty prowadzi natomiast droga Tatarki.

Historia:

Jako pierwsze odnotowane wejścia turystyczne (14 sierpnia 1892) należy do:
-Kazimierza Tetmajera,
-Tadeusza Boy-Żeleńskiego,
-Edwarda Koelichena,
-Jana Koelichena,
-Franciszka Krzyształowicza,
-Klemensa Bachledy (przewodnik)
-Jana Bachledy Tajbera (przewodnik),
-Józefa Haziaka (przewodnik),
-Jana Obrochty Tomkowego (przewodnik).

Klemens Bachleda w pojedynkę przed wszystkimi przepatrzył i pokonał końcowy odcinek drogi, a potem dopiero wprowadził resztę zespołu. Weszli tylko na Klimkową Turnię i Tajbrową Turnię.

W "Kurierze zakopiańskim" znalazła się nawet notatka z tej wycieczki (nr 7 z 21 sierpnia 1892, pt. Wycieczka na Staroleśną). Jest to jedynym znany opis taternicki autorstwa Tetmajera.

Oto jej fragment:
W towarzystwie kilku młodych ludzi, z przewodnikiem Klimkiem Bachledą, dnia 14 b.m. wszedłem na szczyt Staroleśnej (...) Wiadomość tę podaję dlatego, że niektórzy taternicy uważali szczyt Staroleśnej za niedostępny, a widok stamtąd jest tak wspaniały, droga zaś na szczyt zarówno od Polskiego Grzebienia jak i u Szmeksowi tak piękna, iż wycieczka ta powinna być w poczet ogólnie przedsiębranych wypraw na wierchy.

Wcześniej na szczycie mogli być (ale to tylko przypuszczania i brak jakiś dowodów) kartografowie austriaccy.

Pierwsze odnotowane wejście na Kwietnikową Turnię miało miejsce 11 lipca 1896 roku. Dokonał tego Aemilius Hacker.

Natomiast pierwsze odnotowane wejście na Pawłową Turnię datuje się na 17 lipca 1896 roku i przypisywane jest:
-Paulowi Habelowi,
-Johannesowi Müllerowi,
-Johannowi Breuerowi (przewodnik),
-Pavlowi Čižákowi (przewodnik).
Pierwsze wejście zimowe za to (15 lutego 1906) należy do:
-Ernsta Dubka,
-Alfreda Martina,
-Johanna Breuera (przewodnik),
-Johanna Franza seniora (przewodnik).

Ciekawostki:

Jeden z najwspanialszych szczytów tatrzańskich i jedyny o czterech wierzchołkach.

Nazwa szczytu i leżącej poniżej jego ścian doliny pochodzi od spiskiej wsi Stara Leśna. W polskim piśmiennictwie pojawiła się od 1878 r. w różnych formach: Staroleśna, Staroleśniański Wirch, Staroleśnicka Turnia itd.

Słowacka nazwa szczytu oznacza brodawkę i jest tłumaczeniem nazwy węgierskiej i niemieckiej. Dawniej Staroleśny Szczyt był nazywany Wysoką– stąd nazwa niższej od niej, nieodległej Małej Wysokiej.

Chociaż Józef Nyka w swoim przewodniku podaje w wątpliwość, by Staroleśny Szczyt nazywano niegdyś „Wysoką”. Według niego nazwa Małej Wysokiej jest pochodzenia ludowego.

Podsypana piargami ściana Staroleśnego Szczytu od strony Doliny Staroleśnej ma wysokość około 400 m i znana jest z lawin kamiennych.

Widokiem ze szczytu zachwycał się Mieczysław Karłowicz pisząc:

O widoku ze Szczytu Staroleśnego rozpisywać się nie będę. Piękny jest bardzo, a na szczególną uwagę zasługuje wznosząca się aż po niebo gotycka ściana Gierlachu.

Bartosz Michalak

ŹRÓDŁA:
- “Najpiękniejsze szczyty tatrzańskie”, J. Kurczab, M. Wołoszyński, Warszawa 1991,
- "Nieznane Tatry- PRZEWODNIK WYSOKOGÓRSKI", L. Jaćkiewicz, Kraków 2010,
- "Tatry słowackie- przewodnik", J.Nyka, Latchoczew 2002,
- wikipedia,
- Internet.