Tym razem, przemierzając kolejne „górskie ścieżki” w Tatrach, zapraszam na Słowację. Tuż, obok Łysej Polany leży miejscowość Jaworina. A tam znajduje się wejście do długiej, ale za to przecudownej Doliny Jaworowej. Po ponad 4 godzinach marszu, docieramy w magiczne wręcz miejsce, gdzie „królują” Lodowy, Mały Lodowy i Jaworowy Szczyt oraz inne potężny szczyty, będące świadkiem wielu wydarzeń (i porażek, i sukcesów) tyczących się zwyczajnych turystów czy taterników.

Zdjęcie z bazy zdjęć PG: Jaworowy SzczytZdjęcie z bazy zdjęć PG: Jaworowy Szczyt

Zdjęcie z bazy zdjęć PG: widok na Lodowy Szczyt, autor - Marcin KamińskiZdjęcie z bazy zdjęć PG: widok na Lodowy Szczyt, autor - Marcin Kamiński

Wchodząc do tej Doliny, daleko przed nami dostrzec można przepiękne, ostre szczyty Tatr Wysokich. Po lewej stronie natomiast „towarzyszą” nam jakże charakterystyczne i odmienne, ale bardzo ciekawe, Tatry Bielskie. My jednak idziemy dalej, w górę, wzdłuż Jaworowego Potoku, który to wypływa dużo dalej, bo z Żabiego Stawu Jaworowego położonego w Zadniej Dolinie Jaworowej. To właśnie tu (przy Żabim Stawie Jaworowym, podczas zejścia z Lodowej Przełęczy), w 1925 r., wydarzyła się bardzo głośna (jeśli nie najgłośniejsza) tajemnicza historia tatrzańska, znana jako „tragedia Kaszniców” - z przyczyn dotąd nieustalonych zmarł nagle ojciec Kasznica, jego syn oraz taternik – Wassenberg. O wydarzeniu było głośno także i poza Polską (pisał o tym londyński „The Observer z 23 sierpnia 1925 r.).

Całe otoczenie owego Żabiego Stawu Jaworowego to już stricte wysokogórski, tatrzański krajobraz. Ostre, piętrzące się ściany Jaworowego Szczytu (2418 m n.p.m.), Małego Jaworowego Szczytu, Jaworowych Turni, Ostrego Szczytu, Małego Lodowego i wreszcie samego Lodowego Szczytu (2627 m n.p.m.). Obok tych monumentalnych, legendarnych wierzchołków i mas granitu, otoczenie stawu jest zdominowane przez wszędobylskie tu piargi. Jeszcze garść krótkich informacji na temat występujących tu szczytów (zresztą szerzej o nich było już wcześniej pisane):
- Jaworowy Szczyt, Mały Jaworowy Szczyt i Jaworowe Turnie tworzą Jaworowy Mur – jeden z najpotężniejszych murów skalnych w całych Tatrach,
- Lodowy Szczyt (2627 m n.p.m.) – szczyt ten jest silnie rozczłonkowany, i to na różne strony. Stanowi też najwyższy szczyt w grani głównej Tatr Wysokich. Z wierzchołkiem i jego stokami związanych jest kilka legend (o poszukiwaniu skarbów). Po Gerlachu (w tym Zadnim i Pośrednim) i Łomnicy, Lodowy Szczyt jest 3 co do wysokości szczytem w całych Tatrach.

Ów Lodowy Szczyt, Mały Lodowy, cały Jaworowy Mur, Ostry Szczyt, znajdująca się tutaj też Pośrednia Grań oferują wiele dróg i możliwości wspinaczkowych dla taterników (tych mniej lub bardziej zaawansowanych).

Jeszcze gdy chodzi o Dolinę Jaworową:
- właściwie od wejścia do Doliny do Żabiego Stawu Jaworowego (z którego bierze swój początek), „towarzyszy” nam Jaworowy Potok,
- w Dolinie znajduje się kilka jezior (np. wspomniany Żabi Staw Jaworowy, Kołowy Staw, Czarny i Zielony Staw Jaworowy),
- występują tu też zjawiska krasowe, w tym samym jaskinie (najdłuższa – jaskinia Jaworzyńska),
- dzięki znacznym deniwelacjom na obszarze Doliny Jaworowej, przyroda tego miejsca jest bardzo różnorodna i ciekawa. Tereny te objęte są ochroną ścisłą,
- Tatry Jaworzyńskie były od zakończenia I wojny światowej terenem spornym między Polską a Czechosłowacją i weszły na krótko w skład II RP pod koniec listopada 1938 r. Po rozpoczęciu II wojny światowej tereny te zostały zwrócone Republice Słowackiej przez III Rzeszę. Po wojnie weszły w skład Czechosłowacji, a od 1993 r. – Słowacji,
- notowane są tu ślady pasterstwa już od XVI w.,
- można tu znaleźć pozostałości szałasów pasterskich, gajówek, domków myśliwskich, szop, karmników, prowadzenia tu niegdyś prac górniczych związanych z wydobywaniem rud miedzi, srebra i żelaza.

Całą tą wirtualną wycieczkę Doliną Jaworową kończymy zdobywając Lodową Przełęcz (2372 m n.p.m.) - leży pomiędzy Małym Lodowym Szczytem, a Lodową Kopą. Przez Lodową Przełęcz poprowadzono szlak turystyczny ze schroniska Tery'ego. Wcześniej (XIX w.), zalegały tu ogromne pola firnowe i przejście tędy było o wiele trudniejsze aniżeli dzisiaj.

{youtube}byosTCX4tQI{/youtube}

{youtube}_HxWZSCJrPU{/youtube}

Bartek Michalak

Źródła:
- www.wikipedia.org
- www.portalgorski.pl
- Tatry Słowackie - PRZEWODNIK, Józef Nyka, Latchorzew 2002
- Najpiękniejsze szczyty tatrzańskie, Janusz Kurczab, Marek Wołoszyński, Warszawa 1991
- Internet (ogólnie)